Rakhine people in Rakhine State
The Rakhine people have been living in Rakhine State since before 6000 BC. More than 3,000 BC, a "city-state" was established and a feudal system flourished. In Rakhine State, the Rakhine people are called Dhawadi, ဝေ သာ လီ၊ They lived in four different eras, Lay Myo and Mrauk U. It reached its peak during the Northern Egg era. In the middle of the world, Rakhine State is an independent, self-created nation. It is an independent nation.
During the Northern Egg era, the standard of culture in Rakhine State was very high. At that time, from the reign of King Narapati Gyi (Kusala) who ascended the throne in 1638 AD to the reign of the President in 1782 A.D. Business; Military; There has been progress in foreign affairs. Under the rule of incompetent kings, the country was in a state of disarray and progress. These incidents are purely internal to Rakhine State.
The Great President (1782-1784)
Even before the coronation of the Great President in 1782 (1782 A.D.), the internal affairs of Rakhine State were in turmoil and national unity was falling apart. Without national unity, the country's independence could be lost, and the President's efforts to unite the country in various ways. He led his brother Chit Hla Shwe to the front of the house and sent them all over the country to reunite. He also raised the northern egg of the capital of Rakhine State. ကျုံး ခြောက်၊ Ditch The big door. Small door Doorknob Do not turn the door. ပြ အိုး၊ ပစ္ စင်၊ Barriers are built and repaired. Unlike the ancient Rakhine kings, the President did not exercise his power alone, but exercised administrative, judicial, and legislative powers in consultation with the nobles and reformed the country's administration. The conference will be held in the form of a parliamentary democracy. The nobles consulted with each other and decided on national affairs. It can be said that the ray of democracy in Asia is beginning to shine in Rakhine State under the Great President.
Rakhine slaves
U Than De is a native of Nsin Yein Chaung Island, Minbya District. He served as the Swordsman before the Great President (1732-1742). He rebelled against King Mettaraj based on his home island of Nsin Rai Chaung. When the Great President came to power, the rebellion was different. He soon became loyal to the President and gave him the Kaladan River Basin. Thande confiscated the revenue collected from the Kaladan River Basin and soon revolted against the President. The ironclad has repeatedly rebelled before and during the presidency, but it is the president who has done good to such a historical villain in the reform of the presidency. This is evident in the intentions of the President. However, doing good to such a traitor was a weakness of the king and nobles.
The Thande faction rebelled against the president, but to no avail. Therefore, Thande and Maung Tun San went to Maung Win, the ruler of the Burmese colony, and invaded Rakhine State and asked for a Rakhine king. During the reign of the President, full-fledged democratic rights were granted at the palace convention to resolve family problems in a family-oriented manner.
Maung Wyne, the Burmese king, was envious of the British, French, and Spanish colonies at the time and wanted to expand into Rakhine State. Plans were also made to invade and occupy Rakhine State.
During the reign of Rakhine King Metta Raj (1737-1742), U San Oo from Inwa; U Shwe Kyaw; Thousands of Burmans, led by U Po Nyo, fled to Rakhine State. The Rakhine king wanted to invade and conquer, but the Rakhine sages applied for a reason, and the plan to attack Innwa was canceled because they should not interfere in the politics of others. A thousand people, led by U San Oo, took refuge. U San Oo U Shwe Kyaw and U Pu Nyo were also given border villages. This is an example of the Rakhine scholars' correct attitude towards the Burmans.
During the reign of Rakhine King Nara Abhayaraja (1742-1761), three MPs, including King Nanda Kyaw Htin and his brother from Innwa, and 200 others sought refuge in Rakhine State. It was well guarded by the Rakhine king. Evidence that he did not intend to interfere in Burmese internal affairs will be in Burmese history as well as in Burmese history. King Nanda Kyaw Htin's daughter Mi Pan Yan was a well-known poet in the Rakhine court.
The Burmese king, Maung Wyne, was plotting one by one to take advantage of the Rakhine national treason and send the Rakhine and Rakhine people to the slaves' crematorium, contrary to the views of the Rakhine king and Rakhine scholars.
Blood tests of Maung Wyne, King of the Burmese dynasty to invade and occupy Rakhine State
Maung Wyne, the Burmese king, was reluctant to invade Rakhine, which had not been invaded since the time of his father and his nephews. Rakhine State is also protected by the Rakhine Yoma Mountains. Maung Tun San, a national traitor, was asked to take over Rakhine State and hand over a Rakhine king, as he was aware of the fighting power in the Northern Egg era and needed to study the situation.
Before invading Rakhine State, the Burmese king, Maung Win, planned to use magic and sorcery. Witchcraft In Ai Mantan Ascension ယ တ ပညာ၊ He sent up and down the streets to Rakhine State. These scholars ascend to the Great Moni Hill and undermine the power of the Mahamuni film. On the hill of Mahamuni; In other suitable places; Tiger cub They put down idols, statues of U Min Kyaw, and lit incense lamps. In addition, the spies infiltrated the Rakhine people and misled the Rakhine king to mislead the Rakhine people. Whispers spread rumors. After doing so for a while, they returned to Burma. These spies claim that King Maung Win could be easily defeated if he attacked Rakhine State.
Realizing that the sectarian anger of the Rakhine people was fierce and lacking in trust and unity among the Rakhine people, he decided to take advantage of the weakness of the late Northern Rakhine history and intervene in Rakhine internal affairs. He met with Maung Tun San and told him that he would attack and seize Rakhine State.
Invasion of Rakhine State begins
Maung Wyne, the Burmese king, appointed his son, Prince Maung Paw, as his commander-in-chief, and commissioned him to invade Rakhine State. In front of the house, Min Maung Paw mobilized his troops and formed four major armies in the month of Tan Saung Mon in 1146 A.D. (1784 A.D.). Their convoys crossed one line through Moe Kaung Mountain above Minbu. One line from Aung Lan Mango Sugarcane Crossing Ann Valley Road. One line from Pyaypadaung through Taungkot Valley; It passes through the Pacific Ocean at the tip of the plateau. With four major armies, they invaded and invaded Rakhine State without declaring war. In the Burmese royal army, There are more than 100,000 wells. Reserves are also on standby.
Resistance from the Rakhine King's Army
The armies of the Rakhine king, the Great President, were also naval. He resolutely resisted the Burmese invaders. Both sides suffered casualties as they fought side by side. The Rakhine King Mahatma Gandhi's military force was so strong in southern Rakhine State that Burmese troops were hurt. They did not conquer Rakhine as easily as they had hoped. They face the glorious resistance of the brave Rakhine martyrs. Both sides used artillery.
Burmese troops were also hurt by the use of grenades by the Rakhine royal army. The Burmese suffered heavy casualties but could be replaced by reserve troops. In the case of the Rakhine army, the organization was disrupted and there was a lack of trust in each other, and only the police, who were supporting the President, could not be reinforced. Southern Rakhine State fell to the Burmans.
Rakhine King declares war on President
Thandwe, Southern Rakhine State After the fall of Rambree, Ann, Maung Paw took national traitors U Than De and Maung Tun San and established a stronghold in the old town of Laung Kwek and threatened North Oo. The Burmese navy was also based on the Lay Myo River at the foot of the Lay Myo River. They applied to the President for an alliance. The President replied, During the time of the Bae Laung Taw, there was no peace by giving a virgin as a gift to the enemies who came to war in Rakhine State. It was only in my time that the virgin would continue to be barbaric, declaring war and fighting.
His actions for the country and the nation by overthrowing the Burmese army with his enslaved flesh and blood will continue to shine throughout Rakhine history. The New Rakhine Chronicle of Sayadaw U Sandamalalinkara of the Rambree Mountain Monastery describes the actions of the President with natural blood to liberate us from foreign colonial rule.
“ရခိုင်ဘု၇င် မဟာသမ္မတမင်းသည် ရခိုင်သက္ကရာဇ် (၁၁၄၆)ပြာသိုလ ခရစ်သက္ကရာဇ်(၁၇၈၄) ဒိဇင်ဘာတွင်လောင်းကြတ်မြို့ဟောင်း၌ လာရောက်တပ်စွဲလျှက်ရှိသော ဗမာရန်သူတပ်များအား တိုက်ခိုက်နှိမ်နှင်း၇န် ညီတော် အိမ်ရှေ့မင်း ချစ်လှရွှေအား ဗိုလ်ချုပ်ခန့် ပြီးလက်ဝဲမြန်ထွန်းဖောင် လက်င်္ကျာမြန်မောင်ထွေး၊ လက်ဝဲ၀င်းမှူး ထွန်းဝေ၊ လက်င်္ကျာ၀င်းမှူးညိုရောင်၊ အိမ်ရှေ့၀င်းမှူးရှောက်ပြေး၊ အနောက်၀င်းမှူး ရောက်မစည်း၊ အစရှိသော မှုးတော်မတ်တော်များကို ပြောင်းလက်နက်တင် လှေပေါင်း (၈၀)ဖြင့်ရေကြောင်းမှ ချိစေပြီး ကိုယ်တော်တိုင်လည်း ကိုယ်ရံကြီး ထွန်းခိုင်၊ ဆင်ကဲကြီးထွင်းပေါ် ၊ရမ်းဗြဲစား ခြေ၀န်း တောင်ဘက်စား ဥဂ္ဂါးရွှေ သေနာပတိ ရေဇန္တုတ် ၊ကုန်းဇန္တုတ်အပေါင်းတို့ ခြံရံလျှက် မြောက်စည်တိုက်စည်တို့ ကို ထိန့် ရစ်အောင်တီးခတ်စေပြီး ကြည်းကြောင်းမှ ချီတော်မှုသည် ဟူ၍၄င်း…
တဖန် တန်းလွှဲမြို့ပိုင်တောင်မင်းကျော်ထွေးသည် (၁၁၄၆)ခု နတ်တော်လတွင် နောင်တော်စောပိုင် ကြီးစံပေါ်ရွှေ၊ ရမ်းဗြဲစားပေါ်လုံး၊ လမုစားလခိုင်၊ ရမ်းဗြဲငယ်စားထွန်းအောင်၊ ရမ်းဗြဲကျွန်း အရှေ့ဘက်စရပ်လေးရွာသူကြီးတို့ နှင့်အတူ တန်းလွဲမြို့တောင် ဘက် ရွှေတုံးပြင်ရှိ ရန်သူဗမာတပ်များကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် ရခိုင်သူရဲကောင်း(၃၀၀၀)ကျော် ပါရှိခဲ့သည် ဟူ၍ …” ၄င်းမဟာသမ္မတမင်း၏တပ်အင်အားကို ဖောက်ပြထားသည်။ လောင်းကြက်မြို့ဟောင်းတိုက်ပွဲတွင် မဟာသမ္မတမင်း၏ တပ်နှင့် ဗမာတပ်များ အကြိုက်အနယ်တိုက်ခိုက်ကြသည်။ အင်အားချင်းမမျှ၍ မဟာသမ္မတမင်း၏တပ်များ အရေးနိမ့် ဆုတ်ခွာခဲ့သော်လည်း မြောက်ဥမြို့တော်မှ တဖန် ခုခံတိုက်ခိုက်ရန် ကြိုးစားဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပြန်လေသည်။ သို့ရာတွင်အကြောင်းမလှသဖြင့် အားမတန်မာန်လျှော့ကာ မဟာသမ္မတရာဇာသည် မြောက်ဥမြို့မှ ဆုတ်ခွာလိုက်သည်။ ရခိုင်သက္ကရာဇ် (၁၁၄၆) ခု ပြာသိုလပြည့်ကျော် ၇ ရက် စနေနေ့ (၁၇၈၄) ခု ဒိဇင်ဘာလတွင် မြောက်ဦးမြို့တော်ကျဆုံးလေသည်။ မဟာသမ္မတရာဇာသည်လည်း မိမိ အင်အားရှိရာ ရခိုင်ပြည်တောင်ပိုင်း သို့ ထွက်ခွာပြီးတောနက်တစ်နေရာ တွင် ခိုလှုံနေစဉ် ရခိုင်သစ္စာဖောက်များ၏ လမ်းပြမှုကြောင့် နောက်တလကျော်အကြာတွင် အဖမ်းခံရလေသည်။ ရခိုင်ပြည်သည်လည်း ထိးကျိုးစည်ပေါက် လူမျိုးခြားလက်အောက်သို့ ရောက်ခဲ့ရလေသည်။
အောင်နိုင်သူ ဗမာများ ၏ ရက်စက် ယုတ်မာ မူများ
ရခိုင်သက္ကရာဇ် (၁၁၄၆)ခု ပြာသိုလပြည့်ကျော် (၇)ရက် စနေနေ့ အေဒီ(၁၇၈၄) ဒိဇင်ဘာလတွင် ရခိုင်တပြည်လုံးဗမာနယ်ချဲ့ လက်အောက်သို့ ကျေရောက်ခဲ့ရသည်။ ရခိုင်ပြည်ကို ကျုးကျော်အောင်နိုင်သော ဗမာပဒေသရာဇ် လက်ဝေခံများသည် ရခိုင်လူမျိုးတို့ကို မြေလှန်စနစ်ကျင့်သုံးပြီး သတ်ဖြတ်နည်းမျိုးစုံနှင့် သတ်ဖြတ်၊ ညှင်းပန်း နှိက်စက်ကြသည်။ နောင်တချိန်တွင် ပြန်လည် မတုန့် ပြန်နိုင်အောင် ဖော်ပြပါလုပ်ဆောင်ချက်များကို လုပ်ဆောင်ကြသည်။
1. မဟာသမ္မတမင်းနှင့် မိဖုရား ၊သားတော် သမီးတော်များ ၊
2, မူးတော်မတ်တော် ပုရောဟိတ်ပညာရှိများ
3. ရဟန်းပညာရှိ လူပညာရှိများ
4. လက်မှုပညာသည်များ(ပန်းထိန်၊ ပန်းရံ၊လက်သမား)
5. မဟာမုနီရုပ်ပွားတော်နှင့် အခြားရုပ်ထုများ
6. ဘုရင့်ဘဏ္ဍာတိုက်မှ အဖိုးမဖြတ်နိုင်သော ပတ္တမြားနှင့် နန်းစဉ်ရတနာများ
7. ဗေဒင်ကျမ်း ဆေးကျမ်း နက္ခကျမ်း စသည့် ပရပိုက်များ
8. ရခိုင်သမိုးစဉ်ကို ပြုစုထားသည် ပုရပိုက်များ
9. သံဃာရနာတင် ပိဋကတ်သုံးပုံ ပုရပိုက်များ
10. ရခိုင်နန်းတောင်မှ ကြေးပြားအမိုးများ
11. အလျားအတောင်(၂၀) လုံးပတ်(၆)တောင်ရှိ အမြောက်ကြီးများနှင့် အမြောက်(၂၀၀၀) စိန်ပြောင်းအလက်(၁၀၀၀၀)စသော သက်ရှိသက်မဲ့မြောက်များစွာတို့ ကိုဗမာပြည်သို့ ယူဆောင်သွားကြသည်။
ရခိုင်စာပေ နှင့် ယဉ်ကျေးမူလက်ရာများ ကိုမြန်မာမှုပြုလုပ်ကြသည်။
မြောက်ဥမြို့တော်ရှိ ရခိုင်နန်းတော်ကို ရခိုင်လူမျိုးများတွေ့မြင့်နေရလျှင် ဇာတိသွေး ဇာတိမာန်တက်လာမည်ကို စိုးရိမ်၍ နန်းတော်တစ်ခုလုံးကို အစအနရှာမရအောင် မီးရှီ့ ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်ကြသည်။ အခြားမိဖုရား အိမ်ရှေ့မင်း၊ မင်းသမီးများ၊ အိမ်တော် ၊ဘုန်းကြီးကျောင်းများ၊ စေတိပုထိုးများ ၄င်းတို့ မသယ်ဆောင်နိုင်သော သက်ရှိသက်မဲ့ပစ္စည်း ဟူသမျှကို မီးရှီ့ ဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့ကြသည်။
Note
:
။ဗမာဘုရင်သီပေါ့မင်း၏ မန္တလေးနန်းတော်ကို အင်္ဂလိပ်က ရှေးလက်ရာမပျက် ထားရှိခဲ့သည်ကို ယနေ့တိုင်တွေ့မြင်နိုင်သည်။ သီပေါဘုရင်နှင့် မိဖုရားကိုလည်း ကွယ်လွန်သည် အထိကောင်းမွန်စွာ ထားရှိခဲ့သည်။ ထီးသုံးနန်းသုံး ပစ္စည်းအချို့ကိုလည်း လွတ်လပ်ရေး ရသည့် အခါပြန်လည်ပေးအပ်ခဲ့သည်။ ရခိုင်များအဖို့ တွင်ကား ရှေးလက်ရာ ထီးသုံးနန်းသုံးများကို အစအန ရှာမရခြင်း၊ မြန်မာမှုပြုလိုက်ခြင်းသည် ရခိုင်လူမျိုးများ၏ ခံစားချက်ကိုမည်သို့ ဖြေဖျောက်ပေးနိုင်ကြပါမည်နည်း။
မဟာမုနီ ရုပ်ရှင်တော်ကို ဗုဒ္ဓဘုရားသက်ရှိထင်ရှား ရှိစဉ်ကပင် ရခိုင်ဘုရင် မဟာစန္ဒသူရီယမင်း၏ တောင်းပန်လျောက်ထားချက်အရ ဘုရားရှင်ကိုယ်တိုင် ရှေ့မှောက်တွင်သွန်းလောင်းပြီး ရခိုင်ဘုရင် အဆက်ဆက် ကမ္ဘာဗုဒ္ဓဘာသာ၀င်များနှင့် ရခိုင်ပြည်သူများ အထွဍ်အမြတ်ထား ကိုးကွယ်ခဲ့သော ဘုရားကို ရခိုင်သမိုင်းသုတေသီများက ဗမာများယူဆောင်၍ မရကြောင်း အခြားတစ်နေရာမှ သဏ္ဍန်တူဘုရားတပါးကို ပင့်ဆောင်သွားကြကြောင်း မှတ်တမ်းတင်ကြသည်ကို တွေ့ရပါသည်။ ရှပ်ရှင်တော်မဟာမုနီသည် သာသနာ(၅၀၀၀) ကာလပတ်လုံး ဓည၀တီ ရခိုင်ပြည်၌ ကိန်း၀ပ်တော် မူလိမ့် မည်ဟူသော ရှင်တော် ဗုဒ္ဓ၏ ဗျာဒိတ်ခတ် မိန့်မွတ်တော် မူခဲ့သည်ကိုထောက်ထား၍ ရခိုင်သမိုင်းသုတေသီများ၏ အဆိုအမိန့် သည်သာပို၍ မှန်ကန်လိမ့်မည်သာဖြစ်သည်။ (သို့သော် လက်ရှိ မန္တလေးမြို့ မဟာမြတ်မုနီ ဘုရားသည်လည်း ရခိုင်ပြည်မှ အတင်း အဓမ္မခိုးယူ သွားသော ရခိုင်ဘုရားသာဖြစ်သည်)
မဟာမုနီရုပ်ရှင်တော်ကို ဖောင်တော်ဦးတွင်တင်ပြီး ရခိုင်လူမျိုးအားကောင်းမောင်းသန်များကို လှော်ခတ်စေ၍ တောင်ကုတ်သို့ရောက်အောင် သယ်ဆောင်ကြရသည်။ တောင်ကုတ်တွင် ရထားပြုလုပ်ပြီး ရထားပေါ်တင်၍ ရခိုင်လူမျိုးများ ကိုပင် ဆွဲငင်ယူစေသည်။ လမ်းခရီးတွင် ရခိုင်လူမျိုးများ ထွက်ပြေးကြရာ ရခိုင်လူမျိုးများသည် အစဉ်အလာ နားပေါက်ထားရှိကြသဖြင့် နားပေါက်များတွင် ကြိမ်လုံးငယ်သွင်းပြီး ဆွဲယူစေသည်။ တောင်ကုတ်တောင်ကြားလမ်းမှ ဆွဲယူကြပြီး ဧရာ၀တီမြစ်အတွင်းရှိ ဖောင်ပေါ်တွင်တင်၍ စစ်ကိုင်းဆိုက်ကမ်းထိအောင် ရခိုင်သုံ့ပန်းများ လှော်ခတ်ဆွဲငင်ကြရသည်။ စစ်ကိုင်း ဆိုက်ကမ်းသို့ ရခိုင်သက္ကရာဇ် (၁၁၄၇)ခု တပို့တွဲ့ လဆုတ်(၁၂)ရက်နေ့ ရောက်ရှိသည်။ ဆိုက်ကမ်းမှ ယခုမဟာမုနီကိန်း၀ပ်တော်မူရာသို့ ရောက်အောင် ရခိုင်များ ဆွဲယူကြရသည်။
ပါလာသော ရခိုင်သုံ့ပန်းများ အချို့ကိုလည်း မဟာမုနီဘုရားတွင် ဘုရားကျွန်အဖြစ် လှူဒါန်းခြင်းကို ခံကြရလေသည်။ ရခိုင်လူမျိုးများကို တိရိစ္ဆာန် ပမာ ပြုမှုခြင်းသည် ရခိုင်တိုင်းရင်းသားများ ယနေ့တိုင်ခံစားကြရပေသည်။
ရခိုင်ပြည်ကို ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်ပြီး မင်းကြီးမင်းခေါင်ကျော်ဆိုသူအား နောက်လိုက် နောက်ပါရဲမတ် (၁၀၀၀၀)နှင့် ရခိုင်ပြည်သူများကို ဖိနှိပ် ကျွန်ပြုရန် တာ၀န်ပေးထားခဲ့သည်။ မင်းခေါင် ကျော်စွာသည် နာဇီဟစ်တလာထက်စောပြီး ဖက်ဆစ်စနစ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ ဂျူးလူမျိုးများ ကဲ့သို့ ရခိုင်လူမျိုးများကို ကျူပင်ခုတ်ကျုငုတ်ကျန် သတ်ဖြတ်နည်းမျိုးစုံဖြင့် သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ကလေးငယ်များကို အပေါ်သို့မြောက်ပြီး ဓါးကစားသည်။ ဆုံတွင်ထည့်၍ ထုထောင်းသည်။ ကိုယ်၀န်ဆောင်မိန်းမများအား ၀မ်းကို ဓါးနှင့်ထိုးခွဲသည် မြောက်မြားစွာသော ရခိုင်လူထုကို ကစ္ဆပနဒိ (ကုလားတန်)မြစ်ကမ်းတွင် ခြံစည်းရိုးခတ်စေပြီး ခြံထည့်တွင်လှောင်ထားသည်။ ဒိရေတက်လာလျှင် ခြံထည့်မှ ထွက်လာသူများကို ဓါးနှင့် လှံနှင့် ထိုးခုတ်ကြသည်။ မထွက်ရဲသူများရေနစ်သေဆုံးကြသည် ။ ရေနစ်မွန်းသောအခါလက်များသည် အပေါ်သို့ ထောင်ပြီးအော်ဟစ်ကြသည်။ ယနေ့ အထိ ၄င်းနေရာကို လက်ဖန်ပြ (လက်ပန်ပြား)ဟုခေါ်တွင်နေကြသည်။
ရခိုင်ဘုရင်နန်းတော်မှ ယူဆောင်ခဲ့သည် အမိုးကြေးဝါပြား မြောက်များစွာကို ကမ္ဘာတွင် တတိယအကြီးဆုံးခေါင်းလောင်းဟု ၀င့်ကြွားနေသည့် မင်းကွန်းခေါင်းလောင်းကြီးကို သွန်းလုပ်ခဲ့သည်။ ကြေးချိန် (၅၅၅၅၅၅) ပိသာရှိသည်။ ၄င်းခေါင်းလောင်းကို သွန်းလုပ်ရာတွင် ရခိုင်သူပန်းပညာရှိများကို ခိုင်းစေခဲ့သည်။ မင်းကွန်း စေတိတည်ရာတွင်လည်း ရခိုင်သုံ့ပန်း(၃၀၀၀) ကိုခိုင်းစေခဲ့သည်။ မိထ္ထိလာကန်ကို ဆည်ဖို့ တူးဖော်ရာတွင်လည်း ရခိုင်သုံ့ပန်းများစွာကို ခိုင်းစေခဲ့သည် ။ မသေရုံ အစားအစာကျွေးသဖြင့် ရေဂါ၀င်ပြီး အများအပြားသေဆုံးကုန်ကြသည်။ သေဆုံးသော ရခိုင်အလောင်း များကို မိထ္ထိလာကန်ဘောင်ရိုးတွင် မြုပ်နှံခဲ့သည်။ ရှည်လျားသော မိထ္ထလာကန်ဘောင်ရိုးမှာ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားများ၏ အရိုးစုများနှင့် ပြည့်နှက်နေခဲ့သည်။ ယိုးဒယားသို့ ကျုးကျော်ချီတက်ရာတွင်လည်း ရခိုင်သုံးပန်း (၆၀၀၀) အသုံးပြုခဲ့သည်။
ဗမာဘုရင်မောင်ဝိုင်းသည် (၁၇၉၀-၁၇၉၇) အတွင်း မင်းကွန်းစေတီတည်စဉ်က ချွေးတပ်သား ရရှိရေးအတွက် ရခိုင် သစ္စာဖောက် ငသံဒေတို့က ဆောက်ရွက်ပေးခဲ့သည်။ မင်းကွန်းစေတီကြီးသာ တည်ဆောက် ပြီးစီးခဲ့ပါလျင် အမြင့်ပေ(၅၀၀) ကျော်ရှိပါလိမ့်မည်။ အပြီးတည်ပါက တိုင်းပြည်ပျက်မည်ဟု ထွက်ရှိသဖြင့် မပြီးမစီး တပိုင်းတစထားရှိခဲ့ရသော မင်းကွန်းစေတီသည် မန္တလေးမြို့ နှင့် အလှမ်းမကွာသော စစ်ကိုင်း မြို့နယ်တွင် တွေ့ မြင်နိုင်ပါသည် ။ထိုစေတီ၏ ပတ်၀န်းကျင်တွင် လွန်ခဲ့သော အနှစ်(၂၀၀) ကျော်က အတင်းအကျပ် အလုပ်ခိုင်းစေခြင်းခံရသော ရခိုင်တိုင်းရင်းသား များ၏ အရိုးများ သည် ယခုတိုင်ပြည်နှက်နေမည် ဖြစ်သည်။
ဗမာပဒေရာဇ် နယ်ချဲ့ တို့ ၏ ရက်စက်မှု အစွမ်းကုန်ပြုကျင့် ကြသည်မှာ မြောက်ဥ မြို့တော်အနီးရှိ အရီုးပုံတောင်ကြီးတွင် ရခိုင်သားတို့ ၏ အရိုးစု အရိုးဆွေးများကို ယနေတိုင် တွေ့ မြင်နေရသည်။ ထို့ကြောင့် အရိုးပုံတောင်ဟု ယခုတိုင်ခေါ်တွင်နေသည်။ ပုဏ္ဏား ကျွန်းမြို့နယ် ယိုးချောင်းရှိ သားပုံ ကျေးရွာမှာလည်း ရခိုင်တိုင်းရင်းသား များကို အစုလိုက်အပုံလိုက် သတ်ခဲ့ကြသဖြင့် သားပုံ ဟုခေါ်တွင်သည်။ ကာလ ရှည်လျားလာသဖြင့် သပုံ ဟု ခေါ်တွင်လေသည်။
ကျွန်ပြုခံ ရခိုင်နိုင်ငံ
ရခိုင်-ဗမာ စစ်ပွဲတွင် ပြည်သူ (၂၀၀၀၀) ခန့် နှင့် ရဲမတ် (၃၀၀၀၀) ခန့် သေဆုံးခဲ့ကြရပြီး ၊ပြည် သူနှစ်သောင်းနှင့် ရဲမတ်(၂၀၀၀၀) ခန့် မသန်မစွမ်း ဒုက္ခိတ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ ခိုင်ပြည်သူ တသိန်းကျော် အ်ိုးမဲ့ အိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ ရကြောင်း ပြည်သူလူထု တသိန်းကျော်မှာ အဖရခိုင်နိုင်ငံတော်ကို စွန့် ခွာပြီး ယခု ဘင်္ဂလားဒေခ်ျ့ ထဲ့သို့ ပြေး၀င်ခိုလှုံ ခဲ့ရကြောင်း သမိုင်းမှတ်တမ်းများတွင် ဖေါ်ပြထားသည်။
ဗမာနယ်ချဲ့ ပေးသရာဇ် ကျူးကျော်ရေးသမားတို့၏ ရက်စက်ယုတ်မာ ခဲ့သည်ကို ရခိုင်သမိုင်း မှတ်တမ်းလင်္ကာကျမ်း တွင် ဤသို့ ဖော် ပြထားသည် ။
“ပုံဘိတောင်နှယ်၊ ကောင်ပုတ်၀ယ်ကား၊ လူငယ်တသောင်း၊ လူကြီးပေါင်းမူ၊ ရှစ်သောင်းအစွန်း တသိန်းမှန်၏။ မယွန်းထိုခါ သေကုန်ပါ၏ ။ ဒွာရာသံတွဲ မြို့ ရမ်းဗြဲနှင် မြစ်ထဲ့ ဝမျှောင် ၊ ကျွန်းမာန်အောင်၌ ဖမ်းနှောင်ကြိုးသွင်း ယူလေခြင်းကား သတင်းစကား နားသာကြား ၏။ သတ်ထား အကောင်ဖူးဖူးရောင်သား ၊ဖုတ်ဟောင်နံစော်၊ ရုပ်ခန္တာကိုယ် ၊ ကာကလင်းတ၊ သိန်းစွန်မှသည်၊ ခွေးကစလျှက် ၊ ကျားသစ် ၀က်များ၊ စားကြဖန်ဖန် ၊ ကိုက်ကြဟန်ကို အကျန်လူများ မြင်လေငြားမူ ဘုရားတရား၊ သံဃာအားကို ၀ပ်တွားကော်ရော်၊ ပူဇော်ရေ ရွတ် ၊ နဖူးခတ်သည်၊ ရင်ဘက်လက်တင် ၊ ခတ်တီး…..တည်း” ။
ဤကဗျာလင်္ကာ အရ ဗမာ မျိုးယုတ်များသည် မြောက်ဥမြို့တော် တမြို့တည်းမှာ ပင် ရဟန်းရှင်လူ တသိန်းကျော်ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။ ထိုခေတ် မြောက်ဥ မြို့တော် ၏ လူနေ အိမ်ခြေ စာရင်းကို “ပန်းမဉ္ဖူကြူကြူမွှိး အိမ်ခြိ စာရင်း ပီး” ဟုရခိုင်သမိုင်းသုတေသိတစ်ဦး ၏ မှတ်တမ်းအရ ပိဋကတ်သင်္ချာနည်းဖြင့် ပြောင်းပြန်ရေးချသော် (၅၁၁၈၅၅) အိမ်ခြေစာရင်းဖြစ်သည်။ တအိမ်လျှင် ပျမ်းမျှ လူဦးရေ ၅ ယောက် နုန်းသတ်မှတ်လျှင် မြောက်ဥ မြို့တော် လူဦးရေသည် (၂၅၅၉၂၇၅) ရှိပေသည်။ မြောက်ဥမြို့တော်တွင် ထင်ရှားသော ဘုန်းတောကြီးကျော်း(၃၀)နှင့် ကျောင်းငယ်(၃၇၀၀) ကျော်ရှိကြောင်းကို လည် းဤမှတ်တမ်းတွင် ပြဆိုထားသည်။ ထို့ကြောင့် မြောက်ဥ မြို့တော် တမြို့တည်းမှာ ပင် ရဟန်းရှင်လူ တသိန်းကျော် အသတ်ခံ ခဲ့ရကြောင်း မှတ်တမ်း တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။တဖန်ထိုလင်္ကာ တွင် ဒွာရာသံတွဲ မြို့ ရမ်းဗြဲနှင့် မြစ်ထဲ့ ဝမျှောင် ၊ ကျွန်းမာန်အောင်၌ ဖမ်းနှောင်ကြိုးသွင်း ယူလေခြင်းကား သတင်းစကား နားသာကြား ၏။ သတ်ထား အကောင်ဖူးဖူးရောင်သား ” ဟု ဆိုထားပြန်ရာ ဒွာရာ၀တိသံတွဲ ၊ ရမ္မာသတိ ရမ်းဗြဲ ကျွန်း ၊မြစ်ထဲ့ ဝမျှောင်နှင့် မေဃ၀တိ မာန်အောင် ကျွန်းတို့ မှ လူအမြောက်အမြားကို ဖမ်းယူသွားကြောင်း ၊ ယင်းဒေသမှ လူအမြောက်အမြားကို လည်း သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြောင် း ထိုကဗျာ လင်္ကာ အရ သိသာနိုင်ပါသည်။ ထို့ ကြောင့် ရခိုင်သက္ကရာဇ် (၁၁၄၆) အေဒီ (၁၇၈၄)ခုနှစ်တွင် ဗမာ ကျူးကျော် သူတို့ က ရခိုင်နိုင်ငံ သားများကို အစုလိုက် အပုံလိုက် မြောက်မြားစွာ သတ်ဖြတ်မှု ကြီး ဖြစ်သည်ဟု ရခိုင် သုတေ သိများက မှတ်တမ်းတင်ထားကြသည်။
ဗမာ ပဒေသရာဇ် ဘုရင်မောင်ဝိုင်း ၏ ယုတ်မာမူ
ဗမာ ပေးသရာဇ် ဘရင် မောင်ဝိုင်းသည် သုံပန်း အဖြစ် ဖမ်းဆိးခေါ်ဆောင်သွားသည့် ရခိုင်ဘုရင် မဟာသမ္မတမင်းကို ၄င်း၏ညီ ပခန်းမင်း၏ အိမ်၌ထားရှိလေသည်။ တနေ့ သောအခါ ရခိုင်ဘုရင်အား “ရခိုင်ပြည် တွင် ပိဋကတ်၊ဗေဒင် သိမြင်လိမ္မာ သောသူများ မရှိလေသလောဟု ” ဗမာ ဘုရင်မောင်ဝိုင်းက မေးရာ ရခိုင်ဘုရင် မဟာသမ္မတမင်း က “အမရပူရ မင်းမှာ ပိဋကတ်၊ဗေဒင် သိမြင်လိမ္မာ သောသူများမရှိလေသောကြောင့် သူတပါးနိုင်ငံ ကိုကျူးကျော် နယ်ချဲ့ တိုက်ဖျက်လေသလောဟု ပြန်၍မေးတောမူ၏ ဗမာဘုရင်မောင်ဝိုင်း နုတ်ဆိတ်နေသည်ဟု ရခိုင်သမိုင်းဆရာများ မှတ်တမ်းတင်ထားသည်ကို တွေ့ ရှိရသည်။ နောင်လာနောင်လား ရိုင်သားများကို နိုးဆော်ခဲ့သည့် အသံပင်ဖြစ်သည်။
ရခိုင်ဘုရင်မဟာသမ္မတမင်း၏ မိဖုရားမြသန္တာသည် ရုပ်ရည်လှပတင့်တယ်သော့ ကြောင့် ဗမာဘုရင်မောင်ဝိုင်းသည် ငွေတစ်ထောင် တရားစရိတ်ပေးပြီး ကွာရှင်းစေပြီး သိမ်းပိုက်လေသည်။ မိဖုရား မြသန္တာသည်လည်း ဗမာမောင်ဝိုင်း၏ မိဖုရားအဖြစ်ကို မခံယူပဲ မိမိကိုယ်ကို အဆုံးစီရင်သည်ဟု ဖော်ပြကြသည်။ မိဖုရား မြသန္တာသည် ရခိုင်အမျိုးဂုဏ်သိက္ခာအား နောက်ဆုံးအချိန်ထိ စောင့် ထိန်းသွား သည်ကို ရခိုင်ပြည်သားများ အဖို့ စံထားရမည့် အချက်ဖြစ်ပေသည်။ အကျဉ်စံ သုံပန်း မဟာ သမ္မတမင်းသည်လည်း စိတ်ဆင်းရဲ့ ကိုယ်ဆင်းရဲ ခြင်းကြီးစွာ ဖြင့် အမရပူရရောက်ပြီး (၂)နှစ်တွင်နတ်ရွာ စံလေသည်။ မဟာသမ္မတမင်းနတ်ရွာစံသည်နှင့် ရခိုင်ပြည်တွင် ရခိုင်မင်းဆက် နိဂုံးချုပ်လေတော့သည်။
အမျိုးသားသစ္စာဖေါက် သံဒေ ဆိုသူနှင့် အပေါင်းပါ တစ်စုကြောင့် ရခိုင်နိုင်ငံ နှင့် ရခိုင်တိုင်းရင်းသား လူမျိုးများသည် လူမျိုးခြား ဗမာနယ်ချဲ့ တို့ လက်အောက်ကျရောက်ခဲ့ ရသည်။ တဖန် အင်္ဂလိပ်၊ ဖဆပလ၊မဆလ၊န၀တ တို့လက်အောက် ကျရောက်ခဲ့ရာ အနှစ်(၂၃၀) နှစ် ကျွန်သက် ရှည်လာပြီဖြစ်သည်။ နောင်ကို မည်သည့် အတိုင်းအတာ ကာလထိ ကျွန်သက် ဆိုး ရှည်ကြာနေမည်ကို မသိနိုင်သေးပေ။ အဆုံးအဖြတ် ပေးနိုင် ရန်မှာ ရခိုင် လူမျိုးများ စုစည်းညီညွတ်မှု အား အပေါ်တွင် သာအဆုံးအဖြတ်ပေးမည်သာ ဖြစ်သည်
Comments
Post a Comment